De voorstelling DOOD EN ZO speelt dinsdag 14, woensdag 15 en donderdag 16 november in Theater Bellevue
Kort nadat Annemarie Prins en Eva Duijvestein een paar jaar geleden vriendschap sloten, startte hun samenwerking aan ‘het project’ DOOD EN ZO. Het idee voor de voorstelling ontstond bij Annemarie Prins, uit onvrede over het publieke discours rondom sterven. Al te vaak wordt gesproken in grote, abstracte begrippen en vanuit gefixeerde standpunten. Het debat blijft ver verwijderd van het tastbare, lichamelijke, persoonlijke. Er is weinig ruimte voor twijfel en (zelf)onderzoek. In het theater, tastbaar, lichamelijk en persoonlijk als het is, kan volop getwijfeld en onderzocht worden.
Getwijfeld en onderzocht wordt er. De droomdood: zonder lijden en met je dierbaren rond het bed. Het wilde, bij voorbaat verloren gevecht tegen het grote zwart. De lange, moeizame glijvlucht naar het graf. Hij kan verlosser zijn. Of moordenaar. Hij stelt niks voor, want zo belangrijk is een leven niet. Hij is almachtig, want rukt je liefste weg. En wie wil je zelf zijn? Wat doe je? Ga je de dood tegemoet om je naasten je teloorgang te besparen? Of vertrouw je op hun liefde en eindig je als stinkend wrak?
DOOD EN ZO is een interessante, intieme, prikkelende en persoonlijke voorstelling over de vele gezichten van de dood, ze schuurt soms zo hard dat het ongemakkelijk voelt, ze is rauw en vol cynische humor. Hoewel het ook een voorstelling is over vriendschap wordt ze nergens sentimenteel of melancholisch, het is haast wel of elke vorm van genegenheid en warmte ontbreekt. Zelfs de scene waarin Eva Annemarie op schoot neemt heeft iets ongemakkelijks en koels.
Ook het toneelbeeld geeft een ongemakkelijk gevoel. De ruimte is begrensd, het rechthoekig speelvlak van een laagje water geeft een kader waarom heen gelopen kan worden. Het water is zwart, spiegelend, koud en oncomfortabel, De betekenis is? Water is leven? Water spoelt zonden weg? Het blijft voor ons gissen, maar ook dat geeft dan weer betekenis,
Ben je bang? De vraag die telkens terug keert maar eigenlijk niet echt beantwoord wordt is; ‘ben je bang?’ Hoewel het antwoord ja is. Is het zoals bij zovelen niet de angst voor de dood maar voor de levensfase die daar aan voorafgaat die wordt gevreesd.
Wellicht is het tijd dat de discussie over ‘Zelfsterfzaamheid’ (wij vinden het een geniaal nieuw woord) die in Nederland het publieke en politieke debat in z’n greep houdt plaatsmaakt voor de discussie over goede palliatieve zorg in de ruimste zin van het woord. Als uitvaartbegeleiders weten we dat de dood nu eenmaal meestal niet zo elegant is, maar de weg er naar toe kan een hele dierbare zijn voor degene die komt te overlijden maar vooral ook voor de nabestaanden. Als deze op een goede manier bewandeld wordt. Dan zal er naast de agressie, ergernissen, harde en cynische humor uit de voorstelling ruimte zijn voor heel veel liefde, warmte en genegenheid.
Aan het begin van de voorstelling staat Annemarie Prins met haar rug naar de zaal onder een tooi van hertengeweien. Aangezien het beeldmerk van Rooshert een gewei is vonden wij dit een leuke overeenkomstigheid.
Het Hert, is het rijdier van de goden en begeleider van de zielen door de duisternis naar het licht. Symbool voor de kringloop van de natuur, vergankelijkheid en wedergeboorte. Het Hert als zinnebeeld voor ‘lokroep naar nieuwe avonturen’. Toen wij naar onze auto terugliepen na de voorstelling kwamen wij de dames Annemarie en Eva tegen en we hebben een kort gesprekje met ze gehad over deze symboliek. Leuk was dat. In de voorstelling zijn de actrices geen personages maar zichzelf, althans, zo lijkt het. De namen van de personages zijn dezelfde als de namen van de actrices. We hebben te maken met echte mensen van echt vlees en bloed. Dat is zowel op het toneel als in de donkerte van het naar huis gaan een goede ervaring.
Gaat het zien. In Bellevue met randprogramma/voorgesprek: 15 & do 16 nov voorgesprek onder leiding van onze collega uitvaartbegeleider Karel Winterink.
Voor: Iedereen die geïnteresseerd is in het thema sterven en dood.
Door: Noord Nederlands Toneel
Zie voor speeldagen in het land: www.nnt.nl
